Πορεία Δραχμής για ένα χρεοκοπημένο κράτος

Πορεία Δραχμής  

 για ένα χρεοκοπημένο κράτος

Νέα Δραχμή



Υπάρχουν πολλά ουσιαστικά αλλά και τεχνικά προβλήματα που καθιστούν την επάνοδο της Νέας Δραχμής (ή όπως αλλιώς ονομάσουμε το νέο νόμισμα) προβληματική. Όμως είναι προβλήματα που θα αφορούν την Ελλάδα και όχι άμεσα την Ευρωπη.

Τα περισσότερα ιστορικά παραδείγματα αλλαγής νομίσματος αφορούν την εξάλειψη ή καταστροφή και αντικατάσταση του παλιού νομίσματος με νέο. Δηλαδή το παλιό νόμισμα παύει να γίνεται αποδεκτό από την κεντρική τράπεζα και ως εκ τούτου το κίνητρο όλων των κατόχων είναι να το αντικαταστήσουν με το νέο όσο μικρότερη και να είναι η αξία του.


Όλα τα κράτη αναγνωρίζουν το κυριαρχικό δικαίωμα μιας χώρας (Lex Monetae) να καθορίσει το νόμισμα της, την ισοτιμία και μετατρεψιμότητα του. Στην περίπτωση του ευρώ δεν είναι έτσι. Το Ευρώ δεν θα πάψει να υπάρχει και σίγουρα θα είναι ισχυρότερο νόμισμα από την Νέα Δραχμή. Επίσης σύμφωνα με το πρωτόκολλο 24 του 3ου σταδίου της νομισματικής ένωσης το κυριαρχικό αυτό δικαίωμα εκχωρήθηκε ανεπιστρεπτί στην ΕΕ και ενώθηκε με αυτό των άλλων χωρών. Αν παραβλέψουμε και αυτό το γεγονός τότε μια αλληλουχία δράσεων θα μπορούσε να είναι (Τα παρακάτω είναι άκρως υποθετικά).


    Το Ελληνικό κράτος με νόμο δίνει την δυνατότητα στην ΤτΕ να εκδώσει ΝΔΡΧ, να ασκεί νομισματική πολιτική, να επιβλέπει τις Ελληνικές τράπεζες και να παραχωρεί ρευστότητα σε αυτές σε ΝΔΡΧ. Επίσης με νόμο παγώνει τις τραπεζικές συναλλαγές για μερικές μέρες και ανταλλάσσει όλες τις καταθέσεις Ελλήνων υπηκόων με τις Νέες Δραχμές. Η αρχική ονομαστική ισοτιμία δεν έχει καμία σημασία. Είτε είναι 1Ευρώ για 100ΝΔΡΧ είτε 1 προς 1 δεν παίζει ρόλο.

    Με άλλο νόμο μετατρέπονται όλες οι υποχρεώσεις, τα συμβόλαια και οι συναλλαγές που διέπονται από Ελληνικό δίκαιο από Ευρώ σε ΝΔΡΧ με την επίσημη ισοτιμία.

    Επειδή ενδεχομένως να μήν υπάρχουν έτοιμες τυπωμένες ΝΔΡΧ θα πρέπει με κάποιο τρόπο να βοηθηθούν οι συναλλαγές. Μία λύση είναι τα χαρτονομίσματα που ήδη βρίσκονται στις τράπεζες να επισημανθούν (σφραγιστούν) με κάποιο τρόπο. Πχ. ΕΥΡΩ ΑΚΥΡΟ-100ΝΔΡΧ. Αυτό μάλλον θα χρειαστεί και την συναίνεση της ΕΚΤ διότι τα Ευρώ είναι υποχρεώσεις της ΕΚΤ και όχι των ξεχωριστών εθνικών τραπεζών. Τυπικά κάθε χώρα της Ευρωζώνης έχει συγκεκριμένα ποσοστά στην έκδοση χαρτονομισμάτων και κερμάτων. Τα χαρτονομίσματα αν και ίδια, διαφέρουν ως προς το πρώτο γράμμα. Για παράδειγμα η Ελλάδα έχει το Υ ενώ η Γερμανία έχει Χ η Ισπανία το V κλπ. Αυτό όμως δεν μπορεί να αποτελεί διακριτικό σημάδι διότι τα χαρτονομίσματα κυκλοφορούν ελεύθερα σε όλες τις Ευρωπαϊκές χώρες. Μπορούμε να υποθέσουμε ότι οι ηλεκτρονικές πληρωμές ενδεχομένως να ξεκινήσουν πιο γρήγορα αφού δεν χρειάζεται χαρτί και μελάνι αλλά απλώς η αλλαγή του προγράμματος.


     Τι θα γίνει με τις τράπεζες όμως; Τα ομόλογα που έχουν εκδώσει οι Ελληνικές τράπεζες ή άλλες ιδιωτικές εταιρείες με Ελληνικό δίκαιο θα μετατραπούν σίγουρα σε ΝΔΡΧ. Τα ομόλογα με ξένο δίκαιο σχεδόν σίγουρα θα παραμείνουν σε Ευρώ. Οι εγγυήσεις που έχουν δώσει στην ΕΚΤ για άντληση ρευστότητας θα καταπέσουν αλλά ταυτόχρονα θα μειωθούν και οι υποχρεώσεις (καταθέσεις) αφού πλέον θα είναι σε ΝΔΡΧ. Οι Ελληνικές τράπεζες έχουν επίσης αντλήσει περι τα 54δις από τον μηχανισμό Επείγουσας Αρωγής Ρευστότητας (ELA) που αποτελεί ρίσκο και υποχρέωση του Ελληνικού κράτους και άρα θα μετατραπεί και αυτό σε ΝΔΡΧ. Όσο αυξάνεται το ELA και αντικαθιστά την ρευστότητα της ΕΚΤ τόσο πιο εύκολο γίνεται η μετάβαση σε ΝΔΡΧ.


    Η ΤτΕ δεν θα είναι πλέον μέρος του Ευρωσυστήματος και θα πρέπει να τις επιστραφούν τα κεφάλαια και αποθεματικά που συνέφερε για την ίδρυση της ΕΚΤ (χρυσός, συνάλλαγμα κλπ). Έναντι όμως αυτών υπάρχουν οι υποχρεώσεις της ΤτΕ προς τις άλλες εθνικές τράπεζες μέσω του συστήματος TARGET2. Αυτές υπολογίζονται σε περίπου 130δις και είναι πολύ μεγαλύτερες από τα αποθεματικά και το αρχικό κεφάλαιο. Θα δεχθούν οι άλλες κεντρικές τράπεζες (κυρίως η Γερμανικη Ομοσπονδιακή τράπεζα) να πάρουν μια τέτοια ζημία; Πιο είναι το νομικό καθεστώς αυτού του διαζυγίου και ποιος θα το κρίνει μου είναι άγνωστο.


Το συμπέρασμα είναι ότι αν το Ελληνικό κράτος επιχειρήσει να αλλάξει τα ευρώ που βρίσκονται εντός της Ελληνικής επικράτειας και των τραπεζών θα συναντήσει μεγάλες δυσκολίες. Όσοι λοιπόν έχουν χρήματα εκτός τραπεζικού συστήματος θα τα κρύψουν και όσοι τα έχουν εντός των τραπεζών θα επιχειρήσουν να τα βγάλουν προτού γίνει η αλλαγή. Σε καμμιά περίπτωση αυτό δεν είναι ομαλή διαδικασία.  Θα δημιουργηθεί μια τεράστια μαύρη αγορά ανταλλαγής ευρώ.


Σχεδόν σίγουρα θα χρειαστεί να επιβληθούν περιορισμοί στην ελεύθερη διακίνηση κεφαλαίων και διατίμηση σε αγαθά πρώτης αναγκης. Για αρκετό καιρό η Ελλάδα θα είναι ενα απέραντο θέατρο του παραλόγου και ίσως να χρειαστούν εκτεταμένα μετρα ασφαλείας των πολιτών, δημοσίων οργανισμών και υπηρεσιών αλλά και μεγάλων επιχειρήσεων. Οι μεγάλοι χαμένοι θα είναι οι μισθωτοί, οι καταθέτες και συνταξιούχοι και οι δημόσιοι υπάλληλοι που πλέον θα πληρώνονται σε ΝΔΡΧ και δεν έχουν ακίνητη ή αλλη περιουσία ή φυλαγμένα σε σεντούκια ευρώ. Το παράδειγμα της Αργεντινής όπου οι τραπεζικές θυρίδες ανοίχτηκαν και δολάρια μετατράπηκαν σε τοπικό νόμισμα ίσως να επαναληφθεί.


Η υποθετική περιγραφή των παραπάνω δράσεων προϋποθέτει για να επιτύχει κοινωνική γαλήνη, προγραμματισμό και οργάνωση, στοιχεία που δύσκολα χαρακτηρίζουν και διακρίνουν το Ελληνικό κράτος.  Επίσης η παραπάνω περιγραφή καταστρατηγεί και παραβιάζει πολλούς από τους θεμελιώδεις κανόνες της ΕΕ. Είναι λοιπόν αρκετά πιθανόν να γίνει χρήση του άρθρου 7 και 2 και να ανασταλεί η ιδιότητα μέλους της Ελλάδος στη ΕΕ. Με άλλα λόγια η παραμονή της Ελλάδος στην ΕΕ θα καταστεί προβληματική αν η κατάσταση δεν ομαλοποιηθεί σύντομα.



Επιπτώσεις στην οικονομία



Αν η Ελλάδα κατορθώσει να περάσει την σκόπελο της μεταβατικής περιόδου τότε η οικονομικές επιπτώσεις καλές και κακές δεν θα αργήσουν να φανούν.


Το σόκ της ΝΔΡΧ και της υποτίμησης θα είναι ευεργετικό για τις Ελληνικές εξαγωγές και τον τουρισμό. Η ραγδαία μείωση του κόστους εργασίας όμως πρέπει να συνοδευτεί με άνοιγμα της οικονομίας, αλλαγές στην φορολογία και δημιουργία επενδυτικού περιβάλλοντος για την πρόσκληση επενδύσεων που θα εκμεταλλευτεί το χαμηλότερο εργατικό κόστος.


Μόνο έτσι ίσως να αποφύγουμε τον υπερπληθωρισμό. Η εισαγωγές θα γίνουν πολύ ακριβότερες και ενδέχεται να υπάρξουν ελλείψεις αγαθών. Το Ελληνικό κράτος θα πρέπει να βρει άμεσα συναλλαγματικά αποθέματα για να αγοράσει ενέργεια (πετρέλαιο) αφού το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών (εισαγωγές μείον εξαγωγές) είναι 19δις κάτω. Σε αυτό το σημείο μπορεί η ΕΕ η και το ΔΝΤ να βοηθήσουν με ένα δάνειο που θα καλύψει τις άμεσες συναλλαγματικές ανάγκες της χώρας.


Το κακό σενάριο είναι η Ελλάδα να κλειστεί και να απομονωθεί. Σε αυτή την περίπτωση η πτώση του ΑΕΠ και του βιοτικού επιπέδου δεν θα αναστραφεί γρήγορα και ο κίνδυνος της κατάρρευσης του κράτους και της κοινωνίας μεγάλος. Η μετανάστευση που τόσες φορές στο παρελθόν ενήργησε σαν δικλείδα ασφαλείας θα επαναλειτουργήσει και ίσως μαζικά και άκομψα.



Συμπέρασμα



Το ενδεχόμενο η Ελλάδα να πάει σύντομα σε νέο νόμισμα ούτε αδύνατο είναι ούτε απίθανο. Το αν αυτό θα σημάνει καταστροφή ή όχι θα εξαρτηθεί από το πως θα γίνει και από την νηφαλιότητα και ψυχραιμία των πολιτών που θα χάσουν μέρος της περιουσίας τους και την ικανότητα του κρατικού μηχανισμού να ανταπεξέλθει στις δυσκολίες.  Η προσωπική μου εκτίμηση είναι πως η Ελλάδα πρέπει να δώσει την μάχη του Ευρώ  και να μην μπει στην περιπετεια  βίαιης αλλαγής νομίσματος.


Η έξοδος από το ευρώ είναι ένας πολύ ακριβός τρόπος για να μειώσει το κράτος τις υποχρεώσεις του (μισθούς, συντάξεις κλπ) διοτι τα δάνεια που έχει πάρει δεν μπορεί πλέον να τα μειώσει με νόμο (βλέπε PSI). Οι διαρθρωτικές αλλαγές στην οικονομία θα πρέπει να γίνουν ούτως ή άλλως, Ευρώ η ΝΔΡΧ.




           ----------------------------------------------------------------------------------

[1] 1. Το Συμβούλιο δύναται, βάσει αιτιολογημένης προτάσεως του ενός τρίτου των κρατών μελών, του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, αποφασίζοντας με την πλειοψηφία των τεσσάρων πέμπτων των μελών του και κατόπιν της έγκρισης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, να διαπιστώσει την ύπαρξη σαφούς κινδύνου σοβαρής παραβίασης από κράτος μέλος των αξιών του άρθρου.

2. Το Συμβούλιο, προτού προβεί στη διαπίστωση αυτή, ακούει το εν λόγω κράτος μέλος και δύναται, αποφασίζοντας με την ίδια διαδικασία, να του απευθύνει συστάσεις.


3. Εφόσον γίνει η αναφερόμενη στην παράγραφο 2 διαπίστωση, το Συμβούλιο δύναται να αποφασίζει, με ειδική πλειοψηφία, την αναστολή ορισμένων δικαιωμάτων τα οποία απορρέουν από την εφαρμογή των Συνθηκών ως προς το εν λόγω κράτος μέλος, συμπεριλαμβανομένων των δικαιωμάτων ψήφου του αντιπροσώπου της κυβέρνησης αυτού του κράτους μέλους στο Συμβούλιο. Ενεργώντας κατ’ αυτόν τον τρόπο, το Συμβούλιο λαμβάνει υπόψη τις πιθανές συνέπειες μιας τέτοιας αναστολής στα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις φυσικών και νομικών προσώπων.



[2] Η Ένωση βασίζεται στις αξίες του σεβασμού της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, της ελευθερίας, της δημοκρατίας, της ισότητας, του κράτους δικαίου, καθώς και του σεβασμού των ανθρώπινων δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένων των δικαιωμάτων των προσώπων που ανήκουν σε μειονότητες. Οι αξίες αυτές είναι κοινές στα κράτη μέλη εντός κοινωνίας που χαρακτηρίζεται από τον πλουραλισμό, την απαγόρευση των διακρίσεων, την ανοχή, τη δικαιοσύνη, την αλληλεγγύη και την ισότητα μεταξύ γυναικών και ανδρών.


[3] 1.Κάθε κράτος μέλος μπορεί να αποφασίσει να αποχωρήσει από την Ένωση, σύμφωνα με τους εσωτερικούς συνταγματικούς του κανόνες. 2. Το κράτος μέλος που αποφασίζει να αποχωρήσει γνωστοποιεί την πρόθεσή του στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Υπό το πρίσμα των προσανατολισμών του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, η Ένωση προβαίνει σε διαπραγματεύσεις και συνάπτει με το εν λόγω κράτος συμφωνία που καθορίζει τις λεπτομερείς ρυθμίσεις για την αποχώρησή του, λαμβάνοντας υπόψη το πλαίσιο των μελλοντικών του σχέσεων με την Ένωση. Η διαπραγμάτευση της συμφωνίας αυτής γίνεται σύμφωνα με το άρθρο 218, παράγραφος 3. της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η συμφωνία συνάπτεται εξ ονόματος της Ένωσης από το Συμβούλιο, το οποίο αποφασίζει με ειδική πλειοψηφία, μετά από την έγκριση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.

περισσότερα    http://news247.gr/eidiseis/gnomes/andreas-koutras/poreia_draxmhs.1777801.html 

Πηγή:news247 του Ανδρέα Κούτρα